Evaluación de las prácticas tradicionales de lactancia materna, alimentación complementaria y aumento de la leche materna en madres con lactantes de 0 a 24 meses: Un estudio transversal

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.14306/renhyd.26.S2.1319

Palabras clave:

Lactancia Materna, Fenómenos Fisiológicos Nutricionales del Lactante, Conocimiento, Conducta Alimentaria, lactancia materna exclusiva, conocimientos sobre lactancia materna, prácticas de lactancia materna, alimentación complementaria

Resumen

Introducción: Evaluar las prácticas tradicionales de lactancia materna, alimentación complementaria y aumento de la leche materna en madres con bebés de 0-24 meses.

Material y métodos: La muestra del estudio incluye 215 madres con bebés de 0-24 meses. Se utilizó un cuestionario sobre las características sociodemográficas, los conocimientos y comportamientos de las madres con respecto a la leche materna, la alimentación complementaria y las prácticas tradicionales para aumentar la leche materna.

Resultados: el 60,0% de los lactantes fueron amamantados exclusivamente en los primeros seis meses. Hubo una diferencia significativa entre los niveles educativos de las madres y la frecuencia de la lactancia materna (p<0,001). Se observó una diferencia significativa entre el nivel educativo de las madres y el primer alimento complementario dado a los lactantes (p=0,046). La tasa de madres que amamantaron con menor frecuencia después de la introducción a la alimentación complementaria fue significativamente menor en el grupo con bajo nivel educativo en comparación con el grupo con alto nivel educativo (p=0,040). La tasa de formación de un profesional sanitario especializado en lactancia materna antes y después del parto fue significativamente mayor en el grupo con alto nivel educativo (41,1% y 52,8%, respectivamente) que en el grupo con bajo nivel educativo (17,3% y 15,4%) (p=0,002 y p<0,001, respectivamente). La tasa de quienes sabían que la leche materna sola era suficiente para alimentar al lactante en los primeros seis meses fue significativamente mayor en el grupo con un alto nivel de educación (96,3%) que en el grupo con un bajo nivel de educación (86,5%) (p=0,017). El porcentaje de madres con alto nivel educativo que consumen té de hierbas (17,8%) es superior al de madres con bajo nivel educativo (4,0%). Existe una diferencia estadísticamente significativa entre el nivel educativo de las madres y las prácticas tradicionales para aumentar la leche materna (p<0,001).

Conclusiones: las madres tenían conocimientos imperfectos sobre la lactancia materna y la alimentación complementaria. Deben ser educados por profesionales de la salud para eliminar las deficiencias y corregir sus prácticas actuales.

Citas

(1) World Health Organization. Breastfeeding. [Internet]. 2021. Available from: https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#Tab=Tab_1: Breastfeeding

(2) Tetik BK. Anne sütü ve emzirme danışmanlığında güncel bilgiler. Ankara Med J. 2016;16:115-8. https://doi.org/10.17098/amj.12772

(3) Raju TN. Breastfeeding is a dynamic biological process-not simply a meal at the breast. Breastfeed Med. 2011;6:257–59. https://doi.org/10.1089/bfm.2011.0081

(4) Victora CG, Bahl R, Barros AJ, Franca GV, Horton S, Krasevec J. Breastfeeding in the 21st Century: Epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 2016; 387:475-90. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(15)01024-7

(5) United Nations Children's Fund. Breasfeeding. [Internet]. 2021. Available from: https://www.unicef.org/nutrition/index_24824.html

(6) World Health Organization. Global Nutrition Targets 2025: Breastfeeding policy brief. 2014. [Internet]. 2014. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/149022

(7) Beyzanur İşbay EG. Anne sütünün önemi ve emzirme davranışı üzerinde büyükanneler ve babaların etkisi. Turkiye Klinikleri J Pediatr. 2019;28:87-96. https://doi.org/10.5336/pediatr.2018-62695

(8) United Nations Children's Fund. United nations children’s fund, division of data, analysis, planning and monitoring. [Internet]. 2019. Available from: https://www.unicef.org/about/annualreport/files/DAPM-2019-HQAR.pdf

(9) Centers for Disease Control and Prevention. Breastfeeding report card. United States. [Internet]. 2018. Available form: https://www.cdc.gov/breastfeeding/pdf/2018breastfeedingreportcard.pdf

(10) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2019. Available from: https://fs.hacettepe.edu.tr/hips/dosyalar/yayinlar/2019_tnsa_anarapor_compressed.pdf

(11) TC. Sağlık Bakanlığı.Sağlık İstatistikleri Yıllığı. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Ankara: 2019. Available form: https://www.saglik.gov.tr/TR,62400/saglik-istatistikleri-yilligi-2018-yayinlanmistir.html

(12) Wood NK, Sanders EA. Mothers with perceived ınsufficient milk: Preliminary evidence of home ınterventions to boost mother-ınfant ınteractions. West J Nurs Res. 2018; 40:1184-202. https://doi.org/10.1177/0193945916687552

(13) Safon C, Keene D, Guevara WJU, Kiani S, Herkert D, Muñoz EE, et al. Determinants of perceived insufficient milk among new mothers in León, Nicaragua. Matern Child Nutr. 2017;13: E12369. https://doi.org/10.1111/mcn.12369

(14) Ali-Shtayeh MS, Jamous RM, Jamous RM. Plants used during pregnancy, childbirth, postpartum and infant healthcare in Palestine. Complement Ther Clin Pract. 2015;21:84-93. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2015.03.004

(15) Birdee GS KK, Rothman R, Gardiner P. Use of complementary and alternative medicine during pregnancy and the postpartum period: An analysis of the national health ınterview survey. J Womens Health. 2014;23:824–9. https://doi.org/10.1089/jwh.2013.4568

(16) Teoh CS, M H I A, W M WF, Ang SH, M Z NH, M I NA, J R. Herbal ingestion during pregnancy and post-partum period is a cause for concern. Med J Malaysia. 2013;68(2):157-60.

(17) Sağlık Bakanlığı T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2014-2017 Stratejik Planı. [Internet]. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/kurumsal/plan-ve-faaliyetler/2014-2017-stratejik-plan.pdf

(18) Heymann J, Raub A, Earle A. Breastfeeding policy: a globally comparative analysis. Bull World Health Organ. 2013;9:398-406. http://dx.doi.org/10.2471/BLT.12.109363

(19) Gümüştakım RŞ, Aksoy HD, Cebeci SE, Kanuncu S, Çakır L, Yavuz E. 0-2 yaş çocuklarda beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi: Çok merkezli çalışma. Fam Pract Palliat Care. 2017;2:1-8.

(20) Traore M, Sangho H, Diagne MC, Faye A, Sidibe A, Kone K, et al. Factors associated with exclusive breastfeeding among mothers of children 24 months in Bamako. Sante Publique. 2014;26:259-65.

(21) Lande B, Andersen LF, Baerug A, Trygg KU, Lund-Larsen K, Veierød MB, et al. Infant feeding practices and associated factors in the first six months of life: the Norwegian infant nutrition survey. Acta Paediatr. 2003;92:152-61. https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2003.tb00519.x

(22) Aryal TR. Breastfeeding in Nepal: patterns and determinants. JNMA J Nepal Med Assoc. 2007;46:13-9.

(23) Alvisi P, Brusa S, Alboresi S, Amarri S, Bottau P, Cavagni G, et al. Recommendations on complementary feeding for healthy, fullterm infants. Ital J Pediatr. 2015;41:36.

(24) Barrera CM, Hamner HC, Perrine CG, Scanlon KS. Timing of ıntroduction of complementary foods to US infants, National Health and Nutrition Examination Survey 2009-2014. J Acad Nutr Diet. 2018;118:464-70. http://doi.org/10.1016/j.jand.2017.10.020

(25) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013. Available from: http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/02/Turkiye-Nufus-ve-Sa%C4%9Flik-Arastirmasi-2013.pdf

(26) Küçük Ö, Göçmen AY. Çocuk polikliniğine başvuran 6-24 ay arası sağlam çocukların değerlendirilmesi. Bakırköy Tıp Dergisi 2012;8:28-33. https://doi.org/10.5350/BTDMJB201208105

(27) Tokat MA, Okumuş H. Emzirme öz-yeterlilik algısını güçlendirmeye temelli antenatal eğitimin emzirme öz-yeterlilik algısına ve emzirme başarısına etkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2013; 10:21-29.

(28) Ludvigsson JF. Breastfeeding in bolivia–information and attitudes. BMC Pediatrics. 2003; 3:4. https://doi.org/10.1186/1471-2431-3-4

(29) Esencan TY, Alioğlu AS, Ayşegül Ü, Şimşek Ç. Anne sütünün faydalarını ve emzirme tekniklerini içeren görsel mesaj içerikli broşür ile annelere verilen eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 19(4):252-60.

(30) Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. STED. 2006;15:158-63.

(31) Radaelli G, Riva E, Verduci E, Agosti M, Giovannini M. Attitudes and practices of family paediatricians in Italy regarding infant feeding. Acta Paediatr. 2012;10:1063-8. https://doi.org/10.1111/j.1651-2227.2012.02769.x

(32) Smith ER, Hurt L, Chowdhury R, Sinha B, Fawzi W, Edmond KM et al. Neovita Study Group. Delayed breastfeeding initiation and infant survival: A systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2017;12:e0180722. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0180722

(33) United Nations Children’s Fund (UNICEF). Capture the Moment – Early initiation of breastfeeding: The best start for every newborn. New York, 2018. [Internet]. Available from https://www.unicef.org/publications/files/UNICEF_WHO_Capture_the_moment_EIBF_2018.pdf

(34) Erkaya R, Gürsoy AA, Güler H. Annelerin anne sütünü artırmaya yönelik aldıkları besinler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi;2012; 4:373–87.

(35) Dinç A, Dombaz İ, Dinç D. 6-18 ay arası bebeği olan annelerin emzirme ve anne sütüne ilişkin geleneksel uygulamaları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;3:129. https://doi.org/10.5505/bsbd.2015.40316

(36) Yazıcı B, Şafak E. Emziren Annelerin Emzirmenin Önemi ve Anne Sütü Hakkındaki Bilgilerinin Değerlendirilmesi. Klinik Tıp Pediatri Dergisi. 2017;9:47-54.

Descargas

Publicado

2022-01-02

Cómo citar

Kaner, G., Calik, G., Yurtdas, G., & Halicioglu Baltali, O. (2022). Evaluación de las prácticas tradicionales de lactancia materna, alimentación complementaria y aumento de la leche materna en madres con lactantes de 0 a 24 meses: Un estudio transversal. Revista Española De Nutrición Humana Y Dietética, 26(Supl. 2). https://doi.org/10.14306/renhyd.26.S2.1319

Número

Sección

Artículos de investigación